Kerst staat voor de deur dus ook gezellige kerstdiners met familie. Tijdens dit soort
familieaangelegenheden komen de gesprekken ook dikwijls op onderwerpen die tot spanningen
kunnen leiden. Vaccinatie tegen het corona-virus is ongetwijfeld zo’n onderwerp. De meningen
omtrent de vaccinatie tegen Covid-19 zijn verdeeld, al helemaal waar dit gaat over het vaccineren
van jonge kinderen. Grote kans dat er ook in jouw familie verdeeldheid bestaat over dit onderwerp
en dat dit tijdens de feestdagen tot discussie kan leiden. Discussie omtrent de corona-vaccinatie
raakt niet alleen de familiesfeer, maar leidt ook tot nieuwe uitspraken binnen het familierecht. Zo
heeft de rechtbank recent bepaald dat een 12 jarige een coronavaccinatie kan krijgen, ondanks
weigering van zijn wettelijke vertegenwoordiger (Rechtbank Gelderland 5 november 2021, ECLI:NL:RBGEL:2021:5924). De rechtbank oordeelde dat het kind zondertoestemming van zijn vader gevaccineerd kan worden.

Wanneer toestemming nodig?
Vaccinatie tegen Covid-19 valt onder een medische behandeling. In de wet is geregeld dat daarvoor
toestemming is vereist van de patiënt. Als kinderen de patiënt zijn, ligt dit net iets anders. Bij kinderen
tussen 12 en 15 jaar oud moet niet alleen de toestemming van het kind worden verkregen maar ook
de toestemming van zijn/haar wettelijke vertegenwoordiger (Beide ouders met gezag of bijvoorbeeld een voogd als kind geen ouder met gezag heeft). De enige uitzondering op deze te verkrijgen toestemming is als de medische behandeling kennelijk nodig is ter voorkoming van ernstig nadeel voor het kind en het kind de medische behandeling weloverwogen blijft wensen.

In de aangehaalde uitspraak, was sprake van een 12-jarige die graag een vaccinatie tegen Covid-19
wilde. Zijn vader weigerde echter toestemming hiervoor. Aangezien de toestemming van de vader wel
was vereist, heeft het kind per brief aan de kinderrechter verzocht deze toestemming te vervangen.
Dit heet de zogenaamde ‘informele rechtsingang’, waarmee kinderen zonder juridische hulp een
procedure kunnen starten, door het sturen van een brief. De rechtbank moest vervolgens beoordelen
of aan de toestemming van vader voorbij kon worden gegaan. Daarvoor moest de rechtbank allereerst
beoordelen of sprake is van ‘ernstig nadeel’ voor het kind bij niet-vaccinatie.

Ernstig nadeel voor het kind
De rechtbank overwoog dat met de vaccinatie ernstig nadeel voor het kind kan worden voorkomen.
De rechtbank heeft dit oordeel gebaseerd op het advies Vaccinatie van adolescenten tegen Covid-19
van de Gezondheidsraad van 29 juni 2021. Uit dit advies blijkt dat besmetting met Covid-19 voor komt
in alle leeftijdsgroepen, de infectie ernstig kan verlopen met ziekenhuisopname als gevolg, besmetting
kan leiden tot een ontstekingsreactie en zowel kinderen als volwassene langdurige gevolgen van het
corona-virus kunnen ontwikkelen (zogenaamde long-covid). Tegenover de gezondheidswinst van het
vaccin staat een beperkte last van bijwerkingen. Het was de rechtbank onduidelijk waarom vader geen
toestemming wilde verlenen.

Weloverwogen beslissing kind
Uit uitgebreide gesprekken tussen rechter en kind is gebleken dat het kind zich goed had ingelezen en
hierover ook met anderen heeft gesproken. De kinderrechter was daarom van oordeel dat het kind
weloverwogen bij zijn wens tot vaccinatie is gebleven en in staat was tot een redelijke waardering van
zijn belangen. Het kind gaf aan de vaccinatie te wensen om persoonlijke redenen en omdat dat hij zijn
directe omgeving wil beschermen tegen Covid-19.

Conclusie
Nu aan beide eisen werd voldaan, omdat vaccineren tegen Covid-19 wordt gezien als het voorkomen van
ernstig nadeel voor het kind, kon aan de vereiste toestemming van vader voorbij worden gegaan. Deze uitspraak laat zien dat kinderen zich – ook zonder toestemming van hun ouders – kunnen laten
vaccineren tegen Covid-19.