Het gebeurt steeds vaker: een werkgever die werknemers verplicht vakantiedagen op te nemen als gevolg van de coronacrisis. Mag je dit als werkgever verplichten?

Het recht op vakantiedagen is een fundamenteel recht van werknemers. Uit de wet volgt dat werkgevers niet kunnen bepalen wanneer en hoe lang werknemers vakantie opnemen. Behoudens enkele uitzonderingen worden vakantiedagen vastgesteld overeenkomstig de wensen van werknemers.  Zijn er toch mogelijkheden voor werkgevers?

Wijziging van de arbeidsovereenkomst

Als werkgever kun je eenzijdig een vakantieregeling wijzigen of invoeren in de arbeidsvoorwaarden, wanneer deze mogelijkheid is opgenomen in de arbeidsovereenkomst, als je als werkgever een zwaarwichtig belang hebt bij de wijziging. Of dit voor jou als ondernemer en werkgever daadwerkelijk een optie is, is per geval afhankelijk van een afweging tussen jouw belangen als ondernemer en die van je werknemer. Is in de arbeidsovereenkomst geen eenzijdig wijzigingsbeding opgenomen? Een beroep op goed werknemerschap biedt dan wellicht uitkomst.

Goed werknemerschap

Met een beroep op het goed werknemerschap behoort de werknemer, bij gewijzigde omstandigheden op het werk, op een redelijk aanbod van jou als werkgever positief in te gaan, zelfs als die wijziging eigenlijk voor risico van de werkgever komt. De coronapandemie kan zo’n gewijzigde omstandigheid zijn. Via deze weg bestaat er voor sommige werkgevers ruimte om eenzijdig vakantiedagen vast te stellen. Ook in dat geval is een belangenafweging vereist.

Belangenafweging

Als werkgever moet je aantonen dat de gevolgen van de coronacrisis ervoor zorgen dat de onderneming er dusdanig belang bij heeft dat werknemers vakantiedagen opnemen dat het fundamentele belang van de werknemer dient te wijken. De noodzaak om vakantiedagen vast te stellen moet een aantoonbaar gevolg zijn van de coronacrisis. Bewijsstukken en motivering zijn dus vereist. Dit volgt uit een redelijk recente uitspraak van Rechtbank Rotterdam van 25 mei 2020. Deze rechtbank oordeelde dat de enkele verwijzing naar de coronacrisis door de werkgever onvoldoende is om een zwaarwichtig belang aan te tonen. Er lijkt dus wel ruimte te bestaan om eenzijdig vakantiedagen vast te stellen, maar jij als werkgever dient zwaarwichtig belang aan te kunnen tonen. Met alleen een verwijzing naar de coronacrisis kom je er dus niet.

Tips voor werkgevers:

• controleer in de bestaande arbeidsovereenkomsten of een eenzijdig wijzigingsbeding is opgenomen;
• neem bij nieuwe arbeidsovereenkomsten een eenzijdig wijzigingsbeding op;
• probeer de opname van vakantiedagen vooraf af te stemmen met jou werknemers;
• kom je er niet uit en wil je het opnemen van vakantiedagen afdwingen bij de rechter? Zorg dat je met voldoende stukken kunt onderbouwen dat er voor jouw onderneming noodzaak bestaat dat werknemers vakantie opnemen op het jou gewenste moment. In geval van bijvoorbeeld een horecaondernemer kan wellicht worden aangetoond met financiële bescheiden dat in de zomermaanden meer omzet wordt gegenereerd dan in andere maanden en je in deze maanden je werknemers niet kunt missen. Een zwaarwichtig financieel belang zou hiermee kunnen worden aangetoond, bijvoorbeeld omdat deze (zomer)inkomsten nodig zijn om te herstellen van de gevolgen van de coronacrisis. Voer echter niet aan dat je met de opname van vakantiedagen kosten kunt besparen. Als werkgever moet je tijdens de vakantie van werknemers het loon natuurlijk doorbetalen.

Laatste tip: neem contact op met ons kantoor, zodat wij in jouw specifieke geval met je mee kunnen denken!